حراج به روش مزایده و مناقصه در بورس کالا - پایگاه خبری پارس نماد

حراج به روش مزایده و مناقصه در بورس کالا - پایگاه خبری پارس نماد

بورس کالای ایران شامل سه بازار کالای فیزیکی، بازار مالی و بازار مشتقه است. بازار کالای فیزیکی، بستری برای عرضه و تقاضای اجناسی است که طبق قوانین بورس معامله میشوند.
حراج به شیوه مزایده و مناقصه، دو روش معامله برای تامین کالا در بازار کالای فیزیکی هستند. مزایده با یک فروشنده و تعدادی خریدار و مناقصه با تعداد زیادی فروشنده و یک خریدار برگزار می شود.
پارس نماد یکی از منابع مهم اطلاع رسانی عرضه و تقاضای کالاست که در قالب مزایده و مناقصه منتشر می شود.

شرایط ورود محصول به بورس کالا

•    عدم انحصار در فروش یا خرید
•    استاندارد بودن محصول
•    عدم قیمت گذاری به صورت دستوری
•    تعیین قیمت با توجه به عرضه و تقاضا
•    امکان تداوم در عرضه


روش های حراج در بازار فیزیکی بورس کالا
فروش در سامانه بورس کالا به دو صورت حراج عادی و حراج باز منتشر می شود.
حراج عادی
حراج عادی از روش های رایج و قدیمی فروش در بورس کالاست که شامل مراحل زیر است:
1. مرحله سبز یا پیش گشایش از 1 تا 15 دقیقه تحت اختیار ناظر تالار بورس می باشد. کارگزار خریدار و کارگزار فروشنده در زمان اعلام شده سفارشات خرید و فروش را وارد می کنند. کارگزار خریدار یا مناقصه گزار در این بازه زمانی اختیار تغییر و حذف سفارش را دارد.
2. مرحله زرد یا زمان مظنه یابی بعد از پایان یافتن مرحله سبز آغاز می شود. مرحله زرد که به زمان حراج نیز معروف است برای هر کالا یک دقیقه میباشد. فروشنده در این مرحله فقط می تواند قیمت پیشنهادی خود را کاهش دهد. خریدار نیز مجاز است قیمت بالاتری پیشنهاد دهد. توجه کنید که قیمت پیشنهادی خریدار، حداکثر تا سقف قیمت فروشنده است.
3. مرحله قرمز یا زمان رقابت برای هر کالا یک دقیقه تعیین شده. در صورتی که عرضه از تقاضای مناقصه گزار بیشتر باشد، دوره زمانی قرمز آغاز می شود. عرضه کنندگان در این مرحله برای کاهش قیمت رقابت می کنند. سامانه بورس کالا، دستورات خرید و فروش را با توجه به قیمت های پیشنهادی دسته بندی میکند. اساس ترتیب قیمت ها برای فروش، اولویت با زمان ثبت زودتر و قیمت پایینتر است. برای خرید، اولویت با قیمت بالاتر و یا برابر قیمت فروش است. با داشتن این شرایط، معامله انجام شده و  برندگان مناقصه مشخص خواهند شد. گواهینامه معاملات برای هر دو طرف نیز صادر می شود.
4. دوره زمانی آبی یا زمان نظارت، مرحله ای است که معاملات به وسیله ناظر تایید می شوند. امکان هیچ نوع اقدامی از سوی خریدار و فروشنده وجود ندارد؛ به همین خاطر به آن زمان توقف گفته می شود.


حراج باز
روش حراج باز، مراحل ذکر شده را شامل می شود و تفاوت آن با حراج عادی، مرحله قرمز است. زمان قرمز در حراج باز با تایید ناظر بازار قابل تغییر بوده و برای رقابت بیشتر افزایش می یابد. معمولا افزایش این بازه زمانی به نوع و ماهیت کالا و نیاز به مذاکره بیشتر میان فروشنده و خریدار بستگی دارد.

مکانیزم انجام مناقصه در بورس کالا
مشتری (مناقصه گزار) از کارگزاری، مجوز کد بورسی را اخذ و تقاضای خرید کالا را ثبت می نماید. کارگزار نیز وظیفه دارد فرم اطلاعیه و سایر مدارک مناقصه را به بورس ارسال کند. مرحله بعد مشتری، ضمانت معامله را نزد اتاق پایاپای به امانت می گذارد. در صورت تایید سازمان بورس، اطلاعیه مناقصه سه روز پیش از برگزاری در وبسایت رسمی بورس کالا انتشار می یابد.
فروشندگان (مناقصه گران) در سوی دیگر معامله، سعی در ارائه بهترین قیمت دارند. فروشنده مکلف است برای شرکت در مناقصه از کارگزاری مجاز کد بورسی اخذ نموده و به انتشار امیدنامه اقدام کند. هیئت پذیرش در صورتی که کالا را تایید نماید، امیدنامه در وبسایت رسمی بورس منتشر میشود. در نتیجه فروشندگان، مجاز به ثبت سفارش فروش هستند. با توجه به قیمت های عرضه و تقاضا، معامله میان خریدار و فروشنده انجام شده و قرارداد منعقد می گردد.
خریدار باید در زمان مشخص از طریق روشهای اعتباری یا نقدی نسبت به تسویه قرارداد اقدام نماید. فروشنده نیز موظف به تحویل کالا در زمان تعیین شده است.
تسویه قرارداد، مرحله آخر معامله است که در بستر اتاق پایاپای (Clearing House) صورت می گیرد. پایاپای، تضمین و تسویه قراردادها و ثبت آنها را عهده دار است. این بستر موجب یکپارچگی معاملات شده و افراد را از کوتاهی در انجام تعهدات باز می دارد.


مزایای مزایده و مناقصه در بورس کالا:
 معافیت 10 درصدی از مالیات برای فروشندگان
 شفافیت امور مالی در همه مراحل
 کشف قیمت های واقعی و منصفانه نسبت به بازار
 معافیت طرفین معامله از تشریفات جلسات مزایده و مناقصه
 خروج کالا از نظام قیمت گذاری دولتی
 شفافیت در روند داد و ستد
 امنیت بیشتر معاملات
 زمینه رقابت بیشتر
 وسعت بازار
 تامین کالا با کیفیت مناسب و استاندارد
 رفع انحصار عرضه کنندگان
  تضمین اجرای تعهدات برای دو طرف معامله


سوالات متداول
1. چه افرادی مجاز به شرکت در مناقصات و مزایدات بورس کالا هستند؟
فعالان بازار سرمایه شامل اشخاص حقوقی و حقیقی می توانند در مناقصات بورس کالا شرکت کنند. صنایع تولیدی بزرگ، متوسط و صنایع عرضه کننده مواد اولیه دولتی و غیردولتی شامل این افراد هستند.
2. برای فعالیت در بازار بورس کالا به کدام سایت مراجعه کنیم؟
متقاضی میتواند از طریق سامانه EBGO  کد بورس کالا را دریافت نموده و مدارک خود را به کارگزاری تحویل نماید. در صورت تایید و احراز هویت، متقاضی مجاز به فعالیت در سامانه بورس کالای ایران (ime.co.ir) است.
3. تفاوت روش مناقصه و مزایده در بورس کالا چیست؟
مناقصه و مزایده هر دو روش های فروش کالا هستند، اما تفاوت هایی دارند. قیمت در روش مزایده، افزایشی و در مناقصه کاهشی است. مناقصه برای خرید کالا یا انجام پروژه و مزایده برای فروش کالا برگزار می شود.
4. آیا کد بورسی کالا همان کد سجامی معمول است؟
خیر. متقاضی فعالیت در بورس کالا، علاوه بر دریافت کد بورسی از سامانه سجام و احراز هویت، لازم است کد مخصوص بورس کالا را از کارگزاری دریافت نماید.

جهت اطلاع از استعلام های مهم بورس کالای ایران و هزاران مزایده و مناقصه در حوزه های مختلف میتوانید رایگان در سامانه پارس نماد داده ها ثبت نام کنید.
مزایدات امروز