قرارداد EPC چیست؟ - پارس نماد داده ها
 

همه آنچه درباره قرارداد EPC باید بدانیم

EPC به نوعی قرارداد پیمانکاری گفته میشود که در پروژه های بزرگ صنعتی و عمرانی کاربرد دارد.
قرارداد EPC به کارفرما این امکان را می دهد که مرحله طراحی تا اجرا پروژه را به پیمانکار قابل اعتماد و معتبر بسپارد. با این راهکار صاحبان پروژه از مسئولیت های سنگین و پیچیده رهایی می یابند؛ در نتیجه مدیریت موثرتری خواهند داشت.
فعالان در زمینه پتروشیمی، عمران، برق و... می توانند با مراجعه به سایت مناقصه و مزایده پارس نماد به پروژه های بزرگ پیمانکاری دسترسی پیدا کنند. خبرگزاری پارس نماد داده ها تعداد زیادی مناقصه EPC را به صورت روزانه منتشر کرده و در اختیار پیمانکاران توانمند قرار می دهد. پیمانکاران می توانند از طریق ثبت نام در این سایت به این مناقصه ها دسترسی پیدا کرده و برای شرکت در آنها تصمیم لازم را اتخاذ نمایند. 

تعریف قرارداد EPC

EPC از عبارت Engineering Procurement Construction گرفته شده که به معنی مهندسی، تامین کالا و ساخت یا احداث است. به این نوع قرارداد، turnkey یا کلید در دست نیز گفته می شود.
در برخی پروژه های بزرگ صنعتی یا عمرانی، دستگاه اجرایی برای پیشبرد اهداف خود از عوامل متعددی کمک می گیرد. در این نوع قراردادها ممکن است به دلیل بروز ناهماهنگی میان اعضای پروژه، زمان اجرای طرح بسیار طولانی شود. اما در قراردادهای turnkey همه مراحل طراحی، تامین تجهیزات و اجرا بر عهده پیمانکار است. به این ترتیب هماهنگی بیشتری میان کارفرما و پیمانکار ایجاد میشود که موجب افزایش سرعت و بهبود روند مناقصه خواهد شد.

الزامات قرارداد turnkey 

1. اهداف پروژه به صورت کامل و دقیق بدون هیچ ابهامی مشخص شود.
2. وظایف دو طرف مناقصه از ابتدای طرح کاملا تعیین گردد.
3. دستگاه اجرایی توانایی مدیریت و نظارت بر پروژه را داشته باشد.
4. اعتبارات مورد نیاز تامین شود و در زمان معین ارائه گردد.
5. پیمانکار قابلیت های یک پیمانکار عمومی و یک طراح یا مشاور را به صورت همزمان دارا باشد.
6. شرایط عمومی و خصوصی پیمان در چارچوب استاندارد و در قالب قرارداد به امضا دو طرف برسد.


قرارداد EPC در ایران

امروزه پیمان EPC از قراردادهای مهم صنایع بزرگ کشور محسوب می شود. عمده قراردادهای پتروشیمی، فولاد، برق، مخابرات، نفت و... تحت شرایط کلید در دست و ارجاع کامل به پیمانکار انجام می شوند.
در سال 1390 ماده 31 قانون برنامه چهارم توسعه، تدوین شد. در این ماده قرارداد کلید در دست با هدف رسیدن به سیستم کنترل کیفی بهتر، رشد اقتصادی، حذف پروژه های فاقد توجیه و کوتاه نمودن دست واسطه گری به تصویب هیات وزیران رسید. یکی از بندهای ماده 31، دستگاه های دولتی را موظف میکند حداقل 40 درصد از پروژه های ساخت و ساز را تحت turnkey انجام دهند. 
با تصویب این قانون، ای پی سی در مناقصه ها اِعمال شد. به این ترتیب تا حد زیادی شاهد افزایش ایمنی ابنیه، کنترل هزینه و سرعت در انجام طرح ها بوده ایم.

انواع قرارداد ای پی سی

1.  EPCC: مخفف Engineering, procurement, construction, commissioning است. در این نوع پروژه پیمانکار مسئولیت مهندسی، تدارکات، ساخت و راه اندازی را برعهده دارد.
2. EPCF: از عبارت Engineering, procurement, construction, financing گرفته شده که به فازهای مهندسی، تدارکات، ساخت و ساز و تامین مالی تقسیم می شود.
3. EPCCF: این اصطلاح کوتاه شده Engineering, Procurement, Construction, Commissioning, Financing است. در این قرارداد پیمانکار وظیفه مهندسی، تدارکات، ساخت و ساز، راه اندازی و تامین مالی را برعهده دارد.
4.  EPCM: در قرارداد EPCM تحت عنوان Engineering, Procurement, Construction, Management پیمانکار نقش مهندسی، تدارکات، ساخت و ساز و مدیریت را ایفا می کند.
5. EPCI: در این قرارداد پیمانکار علاوه بر مهندسی، تدارکات و ساخت و ساز وظیفه نصب تجهیزات را نیز بر عهده دارد. EPCI مخفف عبارت Engineering, Procurement, Construction, Installation است.

مزایای انجام پروژه به روش EPC

• صرفه جویی در زمان
اصلی ترین مزیت قراردادهای کلید در دست، سرعت بالا در انجام کارهاست. به دلیل اینکه دست پیمانکار باز است و به نهاد دیگری وابستگی ندارد، برنامه های خود را طبق زمانبندی تعیین شده پیش میبرد.
• صرفه جویی در هزینه
مناقصه گر یا پیمانکار برای انجام برنامه های خود نیاز به هماهنگی با دستگاه دیگری ندارد و عملا واسطه ها حذف می شوند. با حذف واسطه ها صاحب پروژه از تغییرات بی رویه قیمت مصالح، تجهیزات و... در امان است. از طرفی در قراردادهای turnkey قیمت اولیه قطعی است و کارفرما از مبلغ نهایی اطمینان کامل دارد.
• مدیریت موثر کارفرما
کارفرما از مرحله طراحی تا ساخت و بهره برداری تنها با یک مجموعه در ارتباط است. همچنین زمان قطعی مراحل مختلف کار و مبلغ نهایی مشخص می باشد و ریسک کمتری مورد توجه کارفرماست. به این ترتیب مدیریتِ ریسک برای مناقصه گزار (کارفرما) بهبود یافته و موثرتر روی پروژه نظارت می کند.
با وجود اینکه تمام مسئولیتها به عهده پیمانکار است اما کارفرما در هر مرحله حق ایجاد تغییرات در چارچوب قوانین را دارد.
• بهره مندی از روش تامین مالی فاینانس
تامین مالی به روش های مختلفی صورت می گیرد که فاینانس یکی از آنهاست. دولت برای پیمانکارانی که تحت روش کلید در دست کار می کنند شرایط استفاده از تامین مالی فاینانس را فراهم آورده است.
فاینانس به دو روش استقراضی و غیر استقراضی انجام می شود. در روش استقراضی علاوه بر استفاده از منابع داخلی، امکان دریافت وام های بین المللی نیز وجود دارد. شیوه غیر استقراضی نیز از طریق فروش سهام صورت می گیرد. 

معایب انجام پروژه به روش EPC

• همانطور که گفته شد در پروژه های turnkey پیمانکار مسئول اجرای همه بخش های مناقصه است. به همین دلیل ورود پیمانکاری توانمند و با ویژگی های توام مشاور، طراح و مجری بسیار سخت می باشد.
• بخش اعظم ریسک پروژه از روی کارفرما برداشته می شود. ممکن است این مسئله گاهی اوقات جنبه منفی پیدا کند زیرا به محدود کردن کارفرما و سلب اختیارات از او می انجامد.
• در پروژه EPC از نوع ساخت و ساز به دلیل ریسک بالا ممکن است هزینه زیادی متوجه کارفرما شود. معمولا حق بیمه از هزینه های بالایی است که پیمانکار بر اینگونه پروژه ها اِعمال می کند.

سخن پایانی

قرارداد EPC به دلیل سرعت بالای انجام پروژه و شفافیت در امور مالی برای کارفرمایان از جذابیت بالایی برخوردار است. اما باید توجه داشته باشیم انجام پروژه به روش کلید در دست ملزم به انتخاب پیمانکار صلاحیت دار و بسیار توانمند در سه زمینه اصلی مهندسی، تدارکات و ساخت است. در صورتی که پیمانکار در یکی از بخش ها فاقد صلاحیت باشد پروژه با شکست مواجه خواهد شد. به همین دلیل ارزیابی های لازم و بررسی سابقه پیمانکار از مهمترین نکات حین عقد قرارداد است. 

مناقصه و مناقصات امروز