گرانی بنزین بر اساس قیمت آب معدنی؛ تصمیم جدید دولت چیست؟

شرح آگهی

به گزارش پایگاه خبری پارس نماد داده ها،مقایسه قیمت بنزین با بطری آب معدنی توسط مسعود پزشکیان، که بنزین را غیرمعقولانه ارزان می‌داند، نشان‌دهنده ضعف شدید مشاوران اقتصادی است و می‌تواند تبعات مخرب اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند.

تفاوت اساسی در چهار عامل کلیدی است: ۱. تفاوت در ماهیت کالا (Commodity vs. Manufactured Good): آب بطری یک کالای نهایی مصرفی است که شامل هزینه‌های تولید، بسته‌بندی، بازاریابی، توزیع، لجستیک و انبارداری بالا می‌شود. مصرف‌کننده نه تنها آب، بلکه بطری پلاستیکی، برند، دسترسی آسان و اطمینان بهداشتی را خریداری می‌کند. بنزین یک کالای واسطه‌ای و حامل انرژی با نقش زیرساختی در اقتصاد است. هزینه اصلی آن استخراج، پالایش و توزیع است و فاقد هزینه‌های بسته‌بندی و بازاریابی مانند آب بطری می‌باشد. قیاس صحیح: مانند مقایسه قیمت گندم خام با کیک لوکس؛ ارزش افزوده نهایی نادیده گرفته می‌شود.

۲. تفاوت در کشش قیمتی تقاضا (Price Elasticity of Demand): آب بطری کشش قیمتی بالایی دارد؛ افزایش قیمت منجر به جایگزینی با آب شهری ارزان یا برندهای دیگر می‌شود و مصرف آن اختیاری است. بنزین کشش قیمتی بسیار پایینی دارد، به‌ویژه در کوتاه‌مدت. به‌عنوان کالای ضروری برای کار، تحصیل و حمل‌ونقل، افزایش قیمت مصرف را به‌طور محسوس کاهش نمی‌دهد، اما فشار شدیدی بر هزینه‌های زندگی و تولید وارد می‌کند. اثرات جانبی، ساختار بازار و هشدارهای اجتماعی-اقتصادی

۳. تفاوت در اثرات جانبی و پیامدهای اجتماعی-اقتصادی (Externalities & Socio-Economic Impacts): افزایش قیمت آب بطری عمدتاً بودجه خانوار را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به تغییر الگو به سمت آب لوله‌کشی منجر می‌شود؛ اثر تورمی آن محدود است. افزایش قیمت بنزین به‌عنوان نهاده کلیدی در زنجیره تولید و توزیع، هزینه حمل تمام کالاها (از نان و میوه تا لوازم خانگی) را بالا می‌برد و تورم فراگیر ایجاد می‌کند. این فشار به‌ویژه بر دهک‌های کم‌درآمد که سهم بیشتری از درآمد را به حمل‌ونقل اختصاص می‌دهند، غیرمنصفانه است.

۴. تفاوت در ساختار بازار و نقش دولت (Market Structure & Government’s Role): بازار آب بطری رقابتی است با برندها، قیمت‌ها و کیفیت‌های متنوع؛ مصرف‌کننده حق انتخاب دارد. بازار بنزین در ایران انحصاری و تحت کنترل شدید دولت است که همزمان تولیدکننده، تنظیم‌کننده قیمت و توزیع‌کننده یارانه است. تصمیم‌گیری قیمتی نمی‌تواند تنها بر اساس هزینه تمام‌شده باشد؛ ملاحظات سیاسی، اجتماعی و تورمی اولویت دارند.

جمع‌بندی و توصیه

مقایسه مستقیم یک کالای نهایی با ارزش افزوده بالا (آب بطری) با کالای واسطه‌ای استراتژیک و کم‌کشش (بنزین)، مغالطه‌آمیز و فاقد پایه علمی است. تحلیل اقتصادی صحیح باید هزینه-فایده جامع، توزیع درآمدی، آثار تورمی و کارایی را بررسی کند. هدف اقتصاد، حداکثرسازی رفاه اجتماعی با عدالت و کارایی است، نه صرف تعادل قیمتی. تغییرات قیمت بنزین از طریق هزینه حمل‌ونقل و فضای روانی، تورمی فراتر از محاسبات ایجاد می‌کند. با توجه به واکنش‌های اجتماعی پیشین، تصمیم‌گیری نیازمند تحلیل اقتصادی و جامعه‌شناختی دقیق است؛ نگاه غیرکارشناسی مشاوران می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای جامعه داشته باشد.(اقتصادایرانی)

انتهای پیام/ خبرنگار پایگاه خبری پارس نماد